'Het gastmaal van Abraham'
Benaki Museum, Athene

Korte overweging gehouden bij de viering van het heilig avondmaal in de dienst van de Remonstrantse Gemeente te Lochem op Witte Donderdag,
5 april 2012.

De lezingen waren:
Johannes 13:1-2
Genesis 18:1-8
Johannes14:18-20
Matteüs 26:36

'Verborgen essenties'


Hoe laat God zich aan ons zien? Hoe is God onder ons aanwezig? In de bijbel staan talrijke verschijningsverhalen. Het meest geheimzinnige verhaal daarover is misschien wel het verhaal over het verschijnen van God aan Abraham. Het gebeurt op het heetst van de dag: het moment, waarop een mens eigenlijk tot niets in staat is.

Abraham ziet plotseling drie mannen staan: vreemdelingen. Vreemdelingen hebben altijd iets bedreigends. Ze roepen doorgaans iets in ons op van bedachtzaamheid: je weet maar nooit.. Maar Abraham: hij rent hen tegemoet, buigt diep en nodigt hen uit om bij hem te gast te zijn. Deze 'vader der gelovigen' bereidt voor die vreemdelingen een feestelijke maaltijd.

Wat hij doet is zo heel anders dan je zou verwachten. Daarom hebben de oosterse kerken daarin dan ook altijd een verwijzing gezien naar God: naar hoe God in ons leven komt. Als God in ons leven komt is dat vaak heel anders dan wij zouden verwachten. Het is ook altijd maar de vraag of wij in staat zijn om dat te herkennen: dat vraagt een zekere openheid van geest.

De evangelist Johannes vertelt ons hoe Jezus eens zijn terugkeer ter sprake bracht. Heel wonderlijk wat hij daarover zegt. Hij heeft het over weggaan van voor onze ogen, en daarna ook weer terugkomen. Volgens de evangelist verwijst hij daarmee duidelijk naar de maaltijd zoals wij die vandaag houden. De wereld zal hem niet meer zien, maar gelovige ogen zullen hem herkennen - steeds weer wanneer het brood wordt gebroken.

Zo schrijft de evangelist ook aan het begin van zijn evangelie al over God zien: 'Niemand' - zo schrijft hij - 'heeft ooit God gezien'. Maar wie zou in Jezus - hoe hij leefde, hoe hij onder mensen was, hoe hij trouw bleef in zijn liefde voor allen - niet God herkennen?

Waar wordt gesproken over het verschijnen van God wordt dat woord gebruikt dat verwant met het woord 'schijn'. God manifesteert zich als een invallend licht: licht, dat de duisternis van ons bestaan binnenvalt. Zoals in den beginne: het scheppen van God, zoals dat in Genesis wordt beschreven, bestaat uit licht dat in de duisternis komt, en orde die in de chaos ontstaat. God verschijnt altijd als een schepper van nieuwe perspectieven, van toekomst. Herkennen wij Gods hand op die momenten dat er ineens, doorgaans onverwacht licht binnenvalt in ons leven?

Zuster Angela (de tekst is te vinden bij Rositha Steenbeek "Thuis in Rome") zegt: "Veel mensen zeggen: ik zie God niet, hij is onzichtbaar. Maar ze willen hem niet zien. Ze nemen er de tijd niet voor. God is onzichtbaar zoals een mens vaak onzichtbaar is. We willen iets van God zoals we iets van een ander mens willen en dat verhindert dat we de ander werkelijk zien. Als de ander moet zijn zoals jij hem hebben wilt, zie je hem niet echt. Daarvoor moet je kijken zonder hebzucht, angst, ijdelheid".

Om God te kunnen zien moet je niet iets speciaals willen: maar alleen maar stil worden, ontvankelijk worden, aandacht schenken tot in de kleinste details. Laten wij dat dan nu ook doen: nu wij samen het brood gaan breken, en de wijn zullen uitschenken - gedachtig aan Jezus - de Christus.
AMEN.


DE LEZING:

Johannes 13:1-2
1 Het was kort voor het pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader. Hij had de mensen die hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan. 2 Jezus en zijn leerlingen hielden een maaltijd.

Genesis 18:1-8
1 De HEER verscheen opnieuw aan Abraham, bij de eiken van Mamre. Op het heetst van de dag zat Abraham in de ingang van zijn tent. 2 Toen hij opkeek, zag hij even verderop plotseling drie mannen staan. Onmiddellijk snelde hij de tent uit, naar hen toe. Hij boog diep 3 en zei: 'Heer, wees toch zo goed uw dienaar niet voorbij te gaan. 4 Ik zal wat water voor u laten halen zodat u uw voeten kunt wassen, maak het u hier onder de boom intussen gemakkelijk. 5 Ik zal u ook iets te eten brengen, zodat u weer op krachten kunt komen voordat u verdergaat. Daarvoor bent u immers bij uw dienaar langsgekomen?' Zij antwoordden: 'Wij nemen uw uitnodiging graag aan.'
6 Abraham haastte zich naar de tent, naar Sara. 'Vlug,' zei hij, 'drie schepel fijn meel! Maak deeg en bak brood.' 7 Daarna snelde hij naar de kudde, zocht een mooi kalf uit dat er mals uitzag, en gaf dat aan een knecht, die het onmiddellijk klaarmaakte. 8 Hij haalde boter en melk, nam het gebraden kalf en zette alles aan zijn gasten voor. Terwijl zij aten, bleef hij bij hen staan onder de boom.

Johannes 14:18-20
18 Ik laat jullie niet als wezen achter, ik kom bij jullie terug. 19 Nog een korte tijd en de wereld zal mij niet meer zien, maar jullie zullen mij wel zien, want ik leef en ook jullie zullen leven. 20 Dan zul je begrijpen dat ik in mijn Vader ben, dat jullie in mij zijn en dat ik in jullie ben.

Matteüs 26:36
36 Jezus ging Jezus met zijn leerlingen naar een plek die Getsemane genoemd werd. Hij zei: 'Blijven jullie hier zitten, ik ga daar bidden.' Toen hij zich bedroefd en angstig voelde worden, zei hij tegen hen: 'Ik voel me dodelijk bedroefd; blijf hier met mij waken.'

Terug naar het begin van deze pagina


Terug naar de REGISTERS.

Reactie? Zend een E-mail

© A.E.J. Kaal, 2012.