"Landschap" Johan van der Meer mozaïek foto: Kerkwinkel

GOD ZOEKEN

Door de eeuwen heen zijn er mensen geweest, die op zoek zijn naar waarheid, op zoek zijn naar verlichting, op zoek zijn naar God. Het zoeken naar God veronderstelt Zijn verborgenheid. Dit zoeken lijkt wel kenmerkend te zijn voor mens zijn; men heeft de mens wel als 'homo religiosus' getypeerd op grond van dit rusteloze zoeken naar God.

Het zoeken heeft - ook juist als God niet wordt gevonden - veel weg van een heilig spel dat gespeeld wordt binnen het beperkte speelveld van tijd en ruimte waarin de mens is geplaatst. Een spel met eigen spelregels; het spel veronderstelt de overtuiging dat er zoiets bestaat als een doel; een bestemming. De spelers ontlenen er niet zelden hun levensopdracht aan. In de traditie van de grote wereldgodsdiensten wordt die opdracht wel omschreven als het herstel van de driehoeksverhouding tussen God, mens en medemens. Dat kan alleen vanuit het diepe verlangen om te ontdekken wie je bent en kunt zijn; wie je naaste is en kan zijn; en waar God verblijft en zich laat vinden.

Rabijn Soetendorp vertelde dat hij als kind zich eens had verstopt: onder een bed. Daar bleef hij, hoewel hij het er nogal benauwd was, een hele tijd zitten. Toen hij er uiteindelijk onder vandaan kroop zag hij dat zijn zusje en zijn broertjes gewoon aan het spelen waren. Daarop liep hij naar zijn vader en beklaagde zich er bij hem over dat hij zich verstopt had, maar dat niemand naar hem zocht. Daarop had zijn vader gezegd: 'Dat is nu precies wat God ook zegt, jongen! Ik verstop me maar er is niemand die me zoekt'.

De mens is een homo ludens (spelende mens): de kunst van leven bestaat uit het spelen van dit heilig spel. Maar ook God speelt in dit heilig spel een rol.Het spel krijgt al spelend pas betekenis: want alleen wie het spel spelen kunnen spelenderwwijze ontdekken, dat de verborgenheid van God (en van de waarheid) niet louter negatief is. Het verlangen om te vinden is een belangrijke drijfveer.
Maar het spelen brengt ook risico's met zich mee: al spelend kan een mens het zoeken moe worden en de motivatie (om te leven) verliezen. Een mens moet het dan wellicht hebben van de grote mystici, die ons kunnen verzekeren dat God weliswaar een verborgen God is, maar dat wie weet heeft van Zijn verborgenheid ook kan ontdekken dat Hij niet alleen maar verborgen is. Want God laat nu en dan sporen achter. In de bijbel wordt herhaaldelijk gesproken over het feit dat de mens God alleen maar in de rug kan zien. Pas achteraf worden openbaringen als zodanig onderkend. Pas achteraf worden mensen Zijn betrokkenheid gewaar; men spreekt ook wel van de Stem in het gebeuren, die wordt gehoord, waar mensen geraakt worden door de liefde; de liefde die ze ontvangen; de liefde, die soms zomaar ineens ontvlamt; de liefde voor het leven; de liefde voor schoonheid; de liefde voor een kind; de liefde voor de aarde; en zoveel meer. In dat alles laat God zich zien: voor wie daar tenminste niet doof en blind voor zijn.

Een dichter schreef over zijn zoeken naar God:

                           'Hier loopt het vreemde ik,
                           het richt zijn voeten
                           naar waar, naar waar?
                           Het kent de wegen niet.
                           Alleen: het is! Het wil de aarde groeten
                           met een herkennend nieuw en oeroud lied:
                           hier loopt het ik
                           en het wil God ontmoeten'.

                                                      (J.W. Schulte Nordholt).