De lege lijst
foto: Dirk Schouten

OVER HET 'NIETS':

DE WERKELIJKHEID VAN HET ONZEGBARE


Deze website gaat over metafysica. Uitgangspunt is het vermoeden dat de werkelijkheid ons kennen overstijgt. Is er dan zo'n werkelijkheid? Hierboven zie je een lijst. Maar waar het om gaat is er niet: het is afwezig. Je ziet niets. Vreemd eigenlijk: dat wij 'niets' kunnen zien. Toch komt dat nogal eens voor. Misschien heb je dat ook wel eens: dat je in gedachten terugkijkt op een dag die voorbij is, of op een week. Je laat alles nog eens de revue passeren. De dingen die gebeurd zijn.

Waarvoor we in zo'n geval vaak geen aandacht hebben is datgene, wat er niet gebeurd is. Wat er niet was. Er is natuurlijk altijd heel veel niet gebeurd. Maar misschien zijn er ook dingen niet gebeurd, terwijl je hoopte of verwachtte dat die wel zouden gebeuren. Dingen die je gemist hebt of waar je naar verlangd hebt. Juist die zijn vaak heel wezenlijk. Juist wat er niet was, kan van grote betekenis zijn.

Zo'n lege lijst nodigt je dan ook uit om in te lijsten wat er niet (meer) is of nog niet is: dingen waar je van droomt; of dingen waar je bang voor bent; mogelijkheden; kansen die zich voordoen. En misschien ook wel ruimten die alleen nog maar in je herinnering bestaan; gezichten van mensen, die er niet meer zijn; of de geur in het huis, waar je lang geleden woonde; of het laantje waar je bijzondere herinneringen aan bewaart. Er is zoveel 'niets'. Of is het toch 'iets', dat jouw leefwereld bepaalt? Waar je verlangen zich op richt?

Wat voor jou geldt geldt ook in het algemeen voor de werkelijkheid waar we allen deel van uitmaken: een werkelijkheid die omvat wordt door wat er was en wat er komt. Er is zoveel waar we geen weet (meer) van hebben, wat verborgen ligt in de toekomst; maar ook het 'nu' heeft vele verborgenheden: niet omdat we de wereld nog onvoldoende hebben onderzocht; ongetwijfeld zal voortgaand onderzoek nog veel toevoegen aan wat wij al weten en kunnen realiseren. Maar omdat ons bevattingsvermogen tekort schiet om de werkelijkheid in al zijn essenties te kennen: onze kennis is niet volmaakt en zal dat ook nooit zijn.

Dit hangt ondermeer samen met wat wij 'kennis' noemen en hoe we die kennis vergroten. We spreken van 'kennis' als we onderdelen van de werkelijkheid kunnen benoemen en inpassen in de kaders van het bekende. Daarvoor is taal onmisbaar. Al onze onderzoekingen en verklaringen berusten op 'begrippen' en 'definities'. Maar de taal is ontoereikend en grofmazig.

Er is veel waar we geen woorden voor hebben; dat is niet louter negatief: onze gerichtheid op het onbekende leidt tot nieuwe vraagstellingen. Sommige daarvan vormen een prikkel tot wetenschappelijk onderzoek; andere vormen een onuitputtelijke bron voor nieuwe literatuur, poëzie, beeldende kunsten, religie, magie en mystiek.

Hoezeer de mens onder de indruk kan zijn van het mysterie van de werkelijkheid wordt prachtig verwoord door Newton die eens beschreef hoe hij zichzelf als uitvinder en wetenschapper had beleefd:

                           "I saw myself as a child who found a few shells cast on the ocean shore,
                           while the ocean itself - in all its immasurable, unfathomable boundlessness -
                           is as before a great unsolved mystery"

Deze website is bedoeld voor mensen, die zich verder willen verdiepen in het onzegbare en zich bezinnen op de betekenis van die verborgen werkelijkheden waar we door worden omringd en waar we ook zelf deel van uitmaken.


Naar de volgende pagina.



Naar de inhoudsopgave

Reactie? Zend een E-mail

Ga terug naar de TITELPAGINA
of naar de INHOUD
© "KERKWINKEL PNEUMATIKOON" 2013